Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB) Türkiye Ekonomi Şurası, Cumhurbaşkanı Yardımcısı Fuat Oktay, Hazine ve Maliye Bakanı Nureddin Nebati, Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mustafa Varank, Ticaret Bakanı Mehmet Muş ile Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Fatih Dönmez'in katılımlarıyla gerçekleştirildi.

Türkiye Ekonomi Şurası’na katılarak sanayicilerin sorunlarını kapsamlı bir rapor olarak doğrudan ilettiklerini aktaran Eskişehir Sanayi Odası Başkanı Celalettin Kesikbaş, “Türkiye Ekonomi Şurası kamu ile özel sektörün bir araya geldiği, sıkıntıların ve çözüm önerilerinin doğrudan icra makamlarına iletildiği önemli bir platform. Biz de Eskişehir Sanayi Odası olarak özellikle pandeminin başından beri talep ve önerimizi raporlar halinde üst kuruluşumuz TOBB ve ilgili tüm makamlara iletiyoruz. Türkiye Ekonomi Şurası’nda yine sanayicilerimizin beklentilerini aktardık. Çözüm önerilerimizi sıraladık. Üreten, istihdam yaratan, yatırım ve ihracat yapan sanayicilerimizin bu zor koşullarda desteklenmesi gerektiğini anlattık. Sanayimiz güçlendikçe ülkemiz de daha yüksek refah seviyelerine ulaşacaktır” dedi. 

En Büyük Beklentimiz; Sürdürülebilir ve Öngörülebilir Ekonomik Ortam
Üye firmalardan alınan geri bildirimler neticesinde sadece sorunları değil, aynı zamanda çözüm önerilerini de belirlediklerini belirten Kesikbaş, “Elbette birçok alanda taleplerimiz var. Ancak sanayicimizin en büyük beklentisi sürdürülebilir ve öngörülebilir bir ekonomik ortamın sağlanmasıdır. Enflasyon, emtia fiyat artışları, tedarik zinciri darboğazları ve enerjideki dalgalanma tüm dünyada olduğu gibi ülkemizde de etkili oldu. Bunlarla birlikte TL'nin kısa sürede yüksek değer kaybı, yabancı para birimlerindeki aşağı ve yukarı yönlü dalgalanmalar ve öngörülebilirlik sorunları sanayicimizi en çok zorlayan konuların başında. Ülkemiz ve tüm dünya önemli bir sınav vermekte. Kartların yeniden dağıtıldığı, radikal bir dönüşümün içine girildiği yeni ekonomik düzen içerisinde atılması gereken adımlar için vakit kaybedilmemeli” ifadelerine yer verdi.

Sorunlar ve Çözüm Önerilerimiz Başlıklar Halinde Sunuldu
Yapılan çalışmada sanayicilerimizin sorun ve çözüm önerilerinin sektörel olarak ve ana başlıklar halinde sunulduğunu söyleyen Kesikbaş, “Enflasyon, sürdürülebilir üretim, istihdam, enerji maliyetleri, ihracat, finansmana ulaşım ve lojistik gibi ana başlıklar halinde taleplerimizi ilettik. Umuyoruz ki her başlık için karşılık buluruz ve sanayicilerimizin daha uygun koşullarda üretim yapmalarına fayda sağlayabiliriz. Bu durum elbette çalışanlarımıza da olumlu olarak yansıyacak ve onların ekonomik koşullarının iyileşmesine de vesile olacaktır. Bu fırsatı bize sağlayan üst kuruluşumuz TOBB’a ve tüm katılımcı Bakanlarımıza teşekkürlerimizi borç biliyoruz” dedi.

Sunulan sorun alanları ve çözüm önerileri ana başlıklar halinde şu şekilde özetlendi.

Enflasyonla Mücadele
Ekonomik istikrar ve kur hareketlerinin belirli bir oranda ve öngörülebilir olması
Enflasyonla kararlı mücadele ile birlikte, iş dünyasının fiyatlandırma yapabileceği, yatırım ve istihdamın önünü açacak güven ortamının tesis edilmesi
Yaşanan likidite sorununa çözüm olabilecek para politikası araçlarının devreye alınması
İşveren üzerindeki vergi yüklerinin azaltılması, yatırım, üretim, istihdam ve ihracat hedefli ekonomi modelinin kalıcı ve dünya ile rekabette iş dünyamıza avantaj sağlayacak şekilde sürdürülebilir kılınması
Enflasyon kaynaklı gerçek dışı kârların oluşması, zararların görünememesi, kur riski, fazla vergi, yanlış harcamalar ile kâr dağıtımları, yüksek maliyetli yerli veya yabancı kaynak kullanımı, kredi bulunamaması, borç ve giderlerin zamanında ödenememesi gibi olumsuzluklara düşmemek için işletmelerin mutlak surette enflasyon muhasebesini uygulamasının sağlanması
Gelir ve Kurumlar Vergisi matrahlarının tespitinde enflasyon muhasebesi uygulamasına geçilmesi

Enerji Maliyetleri
Enerji maliyetlerindeki artışların öngörülebilir ve kabul edilebilir seviyelerde olması
Sanayide kullanılan enerji desteklerinin bir anda değil, kademeli olarak kaldırılarak zamana yayılması
Doğalgaz, elektrik ve akaryakıt tüketimleri üzerinden alınan %18’lik KDV’nin %1’e indirilmesi yoluyla devlet desteği sağlanması
Enerji üzerinden alınan tüm vergi ve benzeri eklerin kaldırılması. Doğalgaz ve elektrik maliyetleri ile akaryakıttaki yüksek fiyatların, yapılacak indirimlerle normal seviyelere düşürülmesi
Elektrik ve doğalgazda ilk kademe Kwh’ların artırılarak ortalama maliyetlerin düşürülmesi
Sanayi tesislerinin kendi enerjisinin bir kısmını veya tamamını üretebileceği yenilenebilir enerji üretimi yapmasının, verimlilik projelerinin ve ilgili yatırımların desteklenmesinin sağlanması
Sanayicilerimizin kendi imkanları ile yapacakları enerji tasarruf tedbir projeleri için Merkez Bankası politika faizi üzerinden kredi temin edilebilmesi
Enerji maliyetlerinin arttığı, enerji temininde sıkıntılar yaşandığı bir süreçte; fabrika binanın çatısına kurulmak istenen güneş enerji santrali için leasing kullanımında %18 KDV alınması ve bankaların kredi vermemesi, yenilenebilir enerji kaynaklarının kurulumunu zorlaştırdığından, devlet desteği ile yatırımların teşvik edilmesi
GES ve RES yatırımlarında ithalat ve vergi konularında teşvik/muafiyet sağlanması, gümrük vergisi ve anti-damping gibi ek maliyet uygulamalarının kaldırılması/ düşürülmesi, uzun vadeli, düşük maliyetli finansman ve arazi tahsisinin sağlanması
Alınan kararla GES yatırımlarında yatırım teşvik desteği için konulan asgari 240 kW şartı, KOBİ’ler için ve ayrı ayrı tapuya sahip alanlar için oldukça yüksektir. Yeni yatırımları engelleyen 240 kW’lık asgari şartın kaldırılması
Yenilenebilir enerji yatırımlarına uygun, izin süreçleri tamamlanmış arazilerin devlet tarafından işaret edilmesi, RES için ölçümü ve analizi yapılmış sahaların sanayi yatırımcılarına projeler kapsamında tahsis edilmesi
Yenilenebilir enerji yatırımlarına uygun, izin süreçleri tamamlanmış arazilerin devlet tarafından işaret edilmesi, RES için ölçümü ve analizi yapılmış sahaların sanayi yatırımcılarına projeler kapsamında tahsis edilmesi
Sanayicilerin öz tüketimlerini karşılayacak yenilenebilir elektrik üretim tesisi kurmalarına olanak sağlayacak mevzuat çalışmaları başlatılmış, ancak bugüne kadar özellikle OSB içindeki sanayicilerin OSB dışına tesis kurarak enerjilerini mahsuplaşmak suretiyle karşılamasına yönelik mevzuat yürürlüğe geçirilememiştir. Bu bağlamda, aynı elektrik dağıtım bölgesi sınırında olan sanayiciler için ilgili mevzuat değişikliği üzerinde çalışma yapılması
Ülke genelindeki OSB’lerin belli bir oranda kendi elektriğini üretmesi ve olası ithalat kaynaklı kesintilere karşı önlem alabilmek için, OSB’ler içine enerji santrali tesisi kurulumunun teşvik edilmesi, kurulması durumunda hem kurulum maliyetlerinde hem de santralin enerji girdi maliyetlerinde destek politikaları uygulanması
Sanayi şirketlerine uygulanan doğalgaz fiyat tarifesinin kaldırılması

İhracat
İhracatçıların, ihracat bedelinin %40’ını Türk Lirasına çevirme zorunluluğunun kaldırılarak üretici ihracatçıların üzerindeki yüklerin hafifletilmesi
Üretimi %80 ve üzeri ithalata bağımlı olan sektörlerde TL’ye dönüşüm konularında bazı istisnalar getirilmesi
Menkul satış sözleşmelerinde Türk Lirası ile ödeme zorunluluğu ile ilgili tebliğ ve yönetmelik değişikliklerinde uygulamada yaşanabilecek belirsizliklerin netleştirilmesi
Yurt dışına ihracat yapan firmalarımıza üretim için fabrikalardan temin ettiği yarı mamul ürünlerin KDV'siz olarak verilmesi, KDV iadelerinde ve ihracat prosedüründe sadeleştirilmeye gidilmesi
Eximbank tarafından sağlanan kredilere işlevsellik ve kolay ulaşım özelliği kazandırılması, özellikle ihracatçılar için uzun vadeli kredi imkanlarının yaratılması
Türk Lirası ile ödeme yapılması zorunluluğu sebebiyle ödeme günü hangi kurdan ödemenin yapılacağı sorun oluşturmaktadır. Ödemelerin TCMB tarafından açıklanan referans kur üzerinden yapılması
Her türlü hammadde ithalatına uygulanan ilave gümrük vergilerinin kaldırılması

Sürdürülebilir Üretim
Kamu alımlarında yerli ürün kullanımının önüne geçen engellerin temizlenmesi ve bu konuda hassasiyet gösterilmesi
Fiyat farkı kararı güncellenmesi, fiyat farkı oranlarının artırılması, tamamlanma oranı %15'in üzerinde olan işler için de tasfiye hakkı verilmesi
Avrupa Yeşil Mutabakatı kapsamında özellikle Sanayi Odalarının görev ve sorumluluklarının artırılması, başta üreticiler olmak üzere ilgili tüm işletmelerin sürece hazırlanması ve yaşanabilecek olası risklerin fırsata dönüştürülmesinin sağlanması
İhracatçıların yeşil üretim, temiz üretim, yeni standartların karşılanması gibi alanlardaki yeni yatırımları desteklenerek yurtdışı ticari lobi çalışmalarına ağırlık verilip global pazarda oluşan boşlukta ülkemiz firmaları tarafından daha fazla yer alınmasının sağlanması
Türkiye’de firmalar için yeşil üretim destek programı adı ile bir program başlatılması ve firmaların yeşil üretim koşullarına uyum için tüm süreçlerinde yapacakları harcamalar ve yatırımlar desteklenmesi
Artan maliyetler nedeniyle üretimi sonlandırılarak ithal edilmeye başlanan hammadde ve ara mamullerin üretiminin teşvik edilmesiyle hammaddeye erişimin kolaylaştırılması
Tarım, madencilik ve sanayimizi geliştirecek ortak politikalar üretilmesi, Tarım ve Orman Bakanlığımızın kendisine ulaşan dosyaları ivedilikle ele alması, talepleri yerinde incelemesi
İşletmelerin sermaye ve güçlerini birleştirmesi özendirilerek daha sağlam organizasyon yapısına, iş birikimine, sermaye gücüne ulaşması
Risk sermayesi şirketlerinin kuruluşu için yeni özendirici önlem ve teşviklerin uygulanması
Arsa fiyatlarındaki artış nedeniyle sanayicilerimize uygun koşullarda arazi tahsisi sağlanması
Savunma sanayi örnek alınarak diğer sektörlerin de bir arada koordine içerisinde geliştirilmesi ve katma değeri yüksek imalat ürünlerinin oluşturulması ve yerli üretime ilişkin yatırımlar yapılması
Ülkemizdeki şirketlerin dış kaynak kullanımı ile kaldıraç etkisi oluşturarak verimlilik ve karlılık artışı yapmaya yönelik çalışmalarının engellenmemesi ve uluslararası rekabette dezavantaja neden olmaması amacıyla Kurumlar Vergisi Kanunu'nun 11/1-(i) maddesinde yer alan kısıtlamaların kaldırılması
İhale ve keşif teslim sürelerinin kısaltılması, piyasa şartlarına göre birim fiyatları belirlenmesi, ihale hak edişlerinin zamanında yapılması, birim fiyat artışlarına ilişkin katsayılarda ÜFE'nin göz önünde bulundurulması
Kamuya iş yapan firmaların ödemelerinin zamanında yapılmasının yanı sıra kur farkından kaynaklı mağduriyetlerinin önüne geçilmesi
Vergisini zamanında ödeyen mükelleflere yapılan %5 vergi indirimi uygulama şartları basitleştirilerek indirim oranının artırılması
Vergide genellik ilkesine uygun, muafiyetsiz-istinasız, tek oranlı bir KDV sistemine geçilmesi
Reel sektörün finansman ihtiyacı dikkate alınarak, birikmiş Katma Değer Vergisi iadesi ve bekleyen kamu alacaklarının ödenmesi
İstihdam
Temmuz ayında yapılması beklenen asgari ücret artışı ile işverene oluşacak ekstra maliyetin devlet tarafından tüm çalışanlar için karşılanması
Asgari ücretin üzerindeki sigorta prim yükünün azaltılması
Çalışanların ücret gelirlerine ilişkin vergi dilim sınırlarının yeniden düzenlenmesi
21 Nisan 2022 tarihinde yayınlanan yeni uygulama ile süresi kısaltılan İŞKUR iş başı eğitim programı koşullarının tekrar gözden geçirilerek sürenin en az 12 aya uzatılması
Üretim sektöründe olan kadın çalışanlar için var olan teşvik desteğinin artırılması
Üniversite - Sanayi işbirliği ile mesleki eğitim ve becerilerin geliştirilmesine ilişkin çalışmalar yapılması ve meslek lisesinde okuyan öğrencilerin niteliklerinin artırılması, işveren bursu verilmesi, zorunlu staj dışında mesleği yerinde öğrenmeleri amacıyla işletmelerde asgari ücretin yarısı kadar maaşın işletme tarafından ödenerek çalışmalarının sağlanması, bu öğrencilerin askerlik sürelerinin düşürülmesi ve sanayide çalışan işgücü için daha yüksek asgari ücret uygulamasına geçilerek aradaki farkın devlet tarafından karşılanması
4857 sayılı İş Kanununun 112. maddesine; “kamu kurumlarının, kıdem tazminatı tutarını sözleşme bedeli içinde açıkça ayrıştırarak ve belgelendirilerek alt işverene ödemesi halinde belgelendirilen tutarla sınırlı olarak alt işverene rücu edebileceği, kıdem tazminatı karşılığının ödenmediği hallerde alt işverenlere rücu edilemeyeceği” şeklinde ilave bir hüküm eklenmesi ve ayrıca, söz konusu Kanun hükmünün uygulanmasına yönelik bir Tebliğ yayımlanması, Kamu İhale Şartnamelerinden kıdem tazminatı tutarlarının yükleniciye ait olduğuna dair hükmün çıkarılması

Finansmana Erişim
Reel sektörün sürdürülebilirliğine yönelik ihtiyaç duyduğu finansmanın sağlanması için yeni kredi kaynakları yaratılması
Şirketlerin sermayeleri ve aktifleri dikkate alınarak planlayabilecekleri ve yönetebilecekleri finansal kaynaklara erişimlerinin sağlanması
KOSGEB ve Kalkınma Ajanslarınca imalat sektöründeki KOBİ’lere yönelik proje destek programlarının açılması. KOSGEB marifeti ile üyelerin borç listesine bakılmaksızın 200 bin TL’ye kadar faizsiz destek verilmesi
KOSGEB başta olmak üzere KGF tarafından sektör ayrımı yapılmaksızın işletmelerin istihdam ve bir önceki yıl toplam cirosu baz alınarak 24 ay ödemesiz ve düşük faizli cansuyu kredisi verilmesi
Türkiye’de firmalar için dijital dönüşüm destek programı adı ile bir programın başlatılması ve firmaların dijital dönüşüm için tüm süreçlerinde yapacakları harcamaların ve yatırımların desteklenmesi
Finansman gider kısıtlamasının kaldırılması
TL nakdi kredi kullanımında yeni kriterler getirilmesi ve denetim firmalarının kontrol ve raporlamasına bağımlı hale gelinmesi nedeniyle kredi süreçlerinin çok uzamasının engellemesi
Lojistik
Demiryolu bağlantısının olması durumunda bölgemizdeki sanayi kuruluşlarınca maliyet düşürücü unsurlar ve Yeşil Mutabakat gereklilikleri nedeniyle bu hattın tercih edileceği kaçınılmazdır. Bu bağlamda, Eskişehir OSB – Hasanbey Lojistik Merkez ile Gemlik Limanı demiryolu bağlantılarının bir an önce tamamlanması
Eskişehir Kuzey – Güney çevre yolları
Sanayi bölgelerine hafif raylı sistemlerle toplu taşıma
Eskişehir’i milli yüksek hızlı trenin üretim üssü haline getirecek URAYSİM Projesi
Tasarım, inovasyon, yaratıcı teknolojiler ve yazılımın öncelendiği Eskişehir TeknoVadi Projesi
Eskişehir Serbest Bölgesi
Raylı Sistemler İhtisas Organize Sanayi Bölgesi
Mobilya İhtisas Organize Sanayi Bölgesi
Maden Teknolojileri İhtisas Organize Sanayi Bölgesi
Çukurhisar Karma Organize Sanayi Bölgesi
Lojistik sektöründe maddi yüklerin hafifletilmesi ve lojistik sektörüne kalıcı destekler verilmesi
Lojistik sektöründe uygulanan KDV tevfikatının kaldırılması