Sağlık Sen Eskişehir Şubesi Hekim Komisyonu Başkanı Tekin Gözaydın, Aile Hekimleri ve Aile Sağlığı Merkezi (ASM) çalışanlarının, “yeni yönetmelik” nedeniyle yaşadığı kayıplar hakkında açıklamalarda bulundu. Gözaydın konu ile ilgili olarak şunları söyledi:

“Aile Hekimleri ve Aile Sağlığı Merkezi (ASM) çalışanlarının “yeni yönetmelik” adı altında özlük haklarında yaşadığı kayıplar artık bıçağın kemiğe dayandığı değil, kemiği kestiği noktaya ulaşmıştır. Bilimsel verilerle desteklenmiş sayısız açıklama ve sunuma rağmen, Aile Hekimliği sisteminde yaşanan yapısal sorunlar ısrarla görmezden gelinmekte; bu durum birinci basamak sağlık hizmeti sunucularının motivasyonunu ciddi biçimde düşürmektedir.

Son bir yıl içerisinde, ASM çalışanlarının kendi iradeleri dışında gelişen “hasta gelmemesi” gibi gerekçelerle maaşlarından yapılan kesintiler; sağlık sisteminin en temel basamağının bilinçli biçimde zayıflatıldığını açıkça ortaya koymaktadır. Koruyucu, önleyici, izlem ve tedavi edici hizmetleri esas alan Aile Hekimliği sistemini bir taşeron hizmet gibi görmek; birinci basamağın toplum sağlığı açısından taşıdığı kritik önemi kavrayamamanın bir sonucudur.

ASM çalışanlarının iş yükünü artırıp gelirlerini düşürmeye yönelik düzenlemeler, ülkemizin dünya ölçeğinde başarıyla yürüttüğü sağlık sisteminin gerilemesine neden olmaktan başka bir sonuç doğurmayacaktır. Temel sağlık hizmetleri, tasarruf gerekçesiyle çıkarılan yönetmeliklerle üzerinde oynanabilecek bir alan değildir. Bu hizmetler kamusal bir sorumluluk ve zorunluluktur.

Öte yandan, asgari ücrete yapılan artışlar karşısında ASM’lerin cari giderleri aynı oranda artırılmamaktadır. Kira, elektrik, su, ısınma, temizlik ve sarf malzemesi gibi zorunlu giderler hızla yükselirken, ASM’lere ayrılan cari ödeneklerin yetersiz kalması aile hekimlerini ve ASM çalışanlarını ciddi bir ekonomik çıkmazın içine sürüklemektedir. Asgari ücret artışı ile ASM cari giderlerinin aynı oranda artırılması artık bir talep değil, zorunluluktur.

Kısa vadeli bütçe hesapları uğruna hayata geçirilen bu uygulamalar; uzun vadede daha fazla hastalık, daha fazla hastane başvurusu ve çok daha yüksek sağlık harcamaları olarak geri dönecektir.

Günde 80–100 hastaya hizmet verirken aynı zamanda HYP yükümlülüklerini eksiksiz yerine getirmek fiilen mümkün değildir. Başka illerde ikamet eden hastalarla ilgili dilekçe ile bildirim yapılmasına rağmen, ilgili illerin bu hastaları kabul etmemesi ve ikamet tespitinin yapılamaması gerekçesiyle uygulanan maaş kesintileri; iş barışını ve çalışma motivasyonunu derinden zedelemektedir.

Pandemi sonrası toplumda aşıya karşı oluşan hassasiyet herkesin malumudur. Bu durumun maddi yükünün sağlık sisteminin temel taşı olan birinci basamağa yüklenmesi, kabul edilemez bir hak kaybıdır. Ayrıca yalnızca hekime ait olan reçete yazma yetkisinin kotalandırılması da mesleki bağımsızlığa açık bir müdahaledir.

Buradan yetkililere bir kez daha açıkça sesleniyoruz:

Birinci basamağın temel taşı olan Aile Sağlığı Merkezi çalışanlarının gelir kaybına yol açan tüm düzenlemelerden derhal vazgeçilmelidir. Aile Hekimliği sistemi, yeni ve hakkaniyetli düzenlemelerle güçlendirilmeli; çalışanların özlük hakları hak ettikleri seviyeye ulaştırılmalıdır. ASM’lerin cari giderleri, asgari ücret artışlarıyla uyumlu biçimde güncellenmelidir.

Unutulmamalıdır ki sağlık sisteminin sürdürülebilirliği, birinci basamağın güçlü olmasıyla mümkündür.”